۱۳۹۲ شهریور ۷, پنجشنبه

ماتریس متقارن ادبی


این شعر در قالب چارپاره و بصورت ماتریس متقارن ادبی سروده شده است . 
 ماتریس متقارن ادبی به شعری میگویند که به صورت
افقی و عمودی به یک شکل خوانده میشود




تو آفاقی تماشایی ، تو عطری از غزلهایی
تماشایی ، سحرگاه شکوفایی به رویایی
تو عطری از شکوفایی ، گل سرخی به چشمانم
غزلهایی به رویایی به چشمانم چه زیبایی

تو خورشیدی به شبهایم زمستانها بهارانی
به شبهایم به کوهستان در اعماقم درخشانی
زمستانها در اعماقم تو گرمای گل عشقی
بهارانی درخشانی  گل عشقی دل و جانم

دل دریا به توفانها به لبخندی پرم دادی
به توفانها لب ساحل مرا بردی تو با شادی
به لبخندی مرا بردی سحرگاهان در آبی ها
پرم دادی تو با شادی در آبی ها به آزادی

چو شبنم ها زلالی تو  افقهایی همه زیبا
زلالی تو اهورایی به چشمانم گل رویا
افقهایی به چشمانم غزل آگین خود عشقی

همه زیبا گل رویا خود عشقی  شررافزا

به چشمانت شرابم ده ، بکن مستم عطشناکم
شرابم ده در آغوشت ، جهان با تو چه من پاکم
بکن مستم ، جهان با تو ، همه یعنی سراسر می
عطشناکم ، چه من پاکم ، سراسر می رگ تاکم


 « مهدی یعقوبی »











یک نمونه از ماتریس متقارن ادبی در شهر سوخته پمپلی در 79 میلادی . همانطور که مشاهده میکنید عمودی و افقی به یک جور خوانده میشود .
این نوع ادبیات  palindromes نامیده میشود .

پالیندروم (    ریشه یونانی  دارد و از تلفیق دو کلمه پالین به معنای تکرار و دروموس به معنی جهت و راه گرفته شده است که به رشته ای از کلمات ، اعداد و یا هر چیزی اطلاق میشود که از بالا به پایین و پایین به بالا و یا از چپ به راست و راست به چپ  دقیقا یکسان باشد  بطور مثال واژگان کپک  ، دود ، توت ، ، داماد ، مادام ، رادار یا اعداد 1534351 یا 1456541  ) .

 پالیندروم از تکنیک ادبی خاصی پیروی میکند و به خاطر اسلوب و خود ویژه گی هایی که بر آن حاکم است  از پیچیدگی های خاصی بر خوردار است و طبعا کسانی قادر به خلق یا سرودن آن هستند که متبحر باشند وگرنه بی معنا و کلیشه ای و شلم شوربا خواهد شد که نه تنها بازده مثبتی نخواهد داشت بلکه در یک روند معکوس به ضد خودش بدل خواهد شد .

 شعر  فوق را بر اساس اوزان عروضی  در بحر هزج  سروده ام که نخستین تجربه ام محسوب میشود .  ماتریس متقارن در شعر بدلیل قواعد جزمی اش بطور عام محتوا را فدای شکل میکند اما بدلیل تناسب و توازان شگرف و زیبایی و هنری که در آن نهفته است ، قدرتی جادویی به اشعار داده  و مورد استقبال مضاعف قرار میگیرد